Sołectwo Smardze.


Podstawowe informacje.

Sołtys: Irena Zimoch, zam. Smardze .

Prezes OSP: Mateusz Piędziach

Przewodnicząca KGW: Maria Olejniczak


Położenie.

Miejscowość Smardze położona jest w zachodniej części Gminy Trzcinica.

Odległość Smardz do większych ośrodków wynosi:

  • Trzcinica – 5 km,

  • Kępno – 18 km,

  • Kalisz – 78 km,

  • Wrocław – 85 km.


Dziedzictwo historyczne.

Majętność Smardze wraz z wioską wchodziła w skład posiadłości ziemskich skupionych wokół majoratu Laski. Wieś Smardze należy do najstarszych w okolicy. Zmiana kierunków szlaków komunikacyjnych oraz położenie wsi przy granicy ze Śląskiem spowodowało, że przez wieki stała jakby z boku wydarzeń. Niedostatek czystej wody, napady przygranicznych rabusiów i inne kataklizmy powodowały, że posiadłość była mało atrakcyjna. Zmieniała często właścicieli i dzierżawców. Po separacji wsi Smardze w 1561 roku i wyznaczeniu jej granic pół mili na północ powstał nowy folwark wybudowany przez majątek Laski. Nazwano go Folwark Smardze. Od 1924 roku po parcelacji Folwarku Smardze ziemie te stanowią integralną część sołectwa Smardze.

Uwłaszczanie rolników w 1825 roku nie rozwiązało problemów wsi. Bieda, bezrobocie powodują, że ludziom żyje się nędznie. Wolni chałupnicy wynajmują się do prac w dużych gospodarstwach chłopskich, pracują w lesie i na folwarku.

W 1924 roku podczas parcelacji folwarku chałupnicy dokupują ziemie, zaciągają kredyty, których podczas dekoniunktury nie potrafią spłacić. Bogaci wykupują ziemię z upadłych gospodarstw. Okres ten mocno daje się we znaki chałupnikom. Przeludnienie i brak zatrudnienia na długo hamują pełny rozwój wsi. Nie wielu rolników buduje murowane domy mieszkalne. Reszta zamieszkuje w starych drewnianych chatach krytych słomianą strzecha. Po zakończeniu II wojny światowej powoli znika widmo przeludnienia i bezrobocie. Cześć ludzi nie wraca z wojny, część wyjeżdża i podejmuje pracę na Śląsku. Zarobione pieniądze lokują we wsi. Budują nowe domy, chlewnie i stodoły. W tym czasie wieś zostaje podłączona do długo oczekiwanej linii elektrycznej, co znacznie przyspiesza rozwój wsi.

Do roku 1966 we wsi Smardze zbudowano 39 domów mieszkalnych, 47 budynków gospodarczych. Mieszkańcy wsi posiadali 4 traktory, 29 wozów konnych na gumowych kołach, 33 motocykle, 1samochód. W latach 1946 – 1981 urząd sołtysa pełnił Stanisław Parzonka, dzięki którego staraniom utwardzono drogę przez wieś, rozbudowaną Dom Ludowy, wybudowano basen przeciwpożarowy i boisko sportowe. W 1974 roku doprowadzono do wybudowania Sklepu przez Gminną Spółdzielnię.

W latach 1992 – 94 wieś smardze została w pełni zwodociągowana.

W Smardzach prężnie działają organizacje społeczne. Dzięki działalności Kółka Rolniczego rolnicy Smardz w szybkim tempie udoskonalili i unowocześnili swoje gospodarstwa i domostwa. Gospodynie dzięki założonemu w 1962 roku Kołu Gospodyń Wiejskich aktywnie uczestniczyły w kursach: kroju i szycia, robótek ręcznych, nowoczesnego gotowania, brały również udział w licznych konkursach takich jak: ogródki kwiatowe, zespołowy odchów piskląt, podczas wystawy w Gminie Trzcinica koło zajęło pierwsze miejsce za wykonanie tzw. „Baby Kapuścianej” – dzięki temu 2 dziewczyny mogły pojechać na kolonie letnie do Poznania.

Założycielami Ochotniczej Straży Pożarnej w Smardzach byli Kasper Parzonka i Jan Gnacy. Oni też w 1936 roku przyczynili się do wybudowania domu ludowego. OSP przejawiała bardzo dużą żywotność. Organizowała zabawy i wieczorki taneczne, liczne przedstawienia wraz z Kołem Gospodyń Wiejskich.


Środowisko kulturowe i zabytki.

Do obiektów zabytkowych oraz atrakcyjnych przyrodniczo na terenie miejscowości Laski i jej okolic należą:

  1. Murowany budynek szkoły z 1890 roku, obecnie w rękach prywatnych.

  2. Kapliczka murowana na skrzyżowaniu dróg: idącej przez wioskę z drogą do Rychtala. Zbudowana po 1945 roku. We wnęce 3 obrazy w stylu wschodnich ikon – zachowane sprzed okupacji hitlerowskiej.

Ludność.

Sołectwo Smardze na koniec października 2008 roku liczyło 349 mieszkańców.


Przedsiębiorstwa.

Na terenie miejscowości Smardze znajduje się 7 przedsiębiorstw głownie w branży handlowej, usługowej i produkcyjnej.